فایل تصویری مصاحبه مدیر حوزههای علمیه خواهران در سه بخش در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.
متن سخنان مدیر حوزههای علمیه خواهران در پایین میآید:
انتظار جامعه از حوزههای علمیه
در حقیقت انتظاری که در وضعیت فعلی کشور از حوزههای علمیه میرود و مطالعات دینی و قرآنی ما نشان میدهد، این است که اصلیترین انتظار پس از دوره پیامبر(ص) و اوصیا(علیهمالسلام) از علما است چرا که علما، فضلا و طلاب کسانی هستند که در دستگاه معرفتی و دستوری دین نفوذ میکنند و راسخ در علم میشوند و پس از رسیدن به فهم عمیق در دین، مسئولیت رشد و تربیت مردم را بر عهده میگیرند.
روحانیون؛ عهدهدار رشد تربیتی جامعه
وقتی صحبت از مسئولیت رشد تربیتی مردم میشود منظور صرفاً انتقال سلسله آموزههای دین به دیگران نیست، بلکه مسئولیت رشد جامعه در زمینههای مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی بر دوش روحانیون گذاشته میشود و بهاندازه تأثیرگذاری روحانیون(طلاب خواهر یا برادر)، چرخه گسترش و رشد دین و همچنین حفظ جامعه دینی و برپا کردن تمدن اسلامی بالاتر میرود.
دوستان شاید اطلاع پیدا کردهباشند که بیشترین مطالعات و تحقیقات علمی بنده در حوزه مباحث قرآنی معطوف به بحث تحول است و قریب به سه دهه است که بسیار از کارهای من در سمت و سوی تحول دینی است و تاکنون تألیفات و محورهای فعالیتهایم در این راستا بودهاست که چگونه تحول را میتوان بر پایه قرآن مهندسی و به جامعه منتقل نمود.
علت اینکه بنده این مسئولیت (مدیریت حوزههای علمیه خواهران) را قبول کردم به دلیل این بود که احساس کردم نقش حوزههای علمیه و طلاب بیشتر به سمت انتقال معارف دین به دیگران رفته است و نقشهای تربیتی، تحولی و اقدامات عملی کمتر مورد اهتمام قرار دارد در حالی که علما همان نقش پیامبر(ص) را دارند و در جایگاهی هستند که پس از نزول وحی بر پیامبر(ص) تمام رسالتهایی که پیامبر(ص) داشتند را باید به صورت شایسته انجام دهند.
طلاب باید قدرت تحول در مردم را داشته باشند
طلبه زمانی میتواند یک عنصر مفید باشد که افزون بر اینکه انتقال مفاهیم دینی را به خوبی انجام دهد، قدرت ایجاد تحول در مردم را داشته باشد و بتوانند مردم را تربیت فردی و اجتماعی کنند.
بنده براساس مطالعات قرآنی روشهایی را به منظور ایجاد تحول به دست آوردهام که امیدوارم بتوانم به تدریج پس از حل برخی مشکلات پیرامونی، این روشها را اجرایی کنم و سازمان را به آن سمت حرکت دهم تا توانایی سازمان را برای نقشهای عملیاتی و تحول آفرین در کشور بالا ببرم و به نظرم این کار حلقهای است از مجموعه مطالعاتی که تاکنون انجام شده است
مدرسه محوری؛ گفتمان عمومی در حوزههای علمیه خواهران
مدرسه محوری شعاری است که انتخاب شدهاست و در تلاش هستم تا این شعار تبدیل به یک گفتمان عمومی در سطح حوزههای علمیه خواهران سراسر کشور شود؛ چراکه باور دارم که حوزههای علمیه سه رکن دارد که یک رکن مرکز مدیریت حوزههای علمیه است که ما در آن حضور داریم، دومین رکن مدیریت استانی و سومین رکن مدیریت شهرستانی است.
زمانی که ما مسأله تربیت و رشد طلبه و گسترش نقشهای علمی، فرهنگی و تربییتی طلاب را مورد توجه قرار میدهیم میان سه رکن، آن رکنی که باید کار در آنجا جوشش بخورد و حرکت در آن به نحو شایسته انجام شود کدام است.
گاهی نگاه ما اینگونه است که حوزه علمیه مانند دستگاه آموزش و پرورش یا آموزش عالی در سطح کشور است که همه مشروعیت و مجوزها و ظرفیتها به این است که وزیر تصمیم بگیرد و تیم وزارت و ستاد مرکزی فعالیتها را طراحی و توزیع ماموریت را انجام دهند،
در ادامه دستورالعمل به استانها و ادارات کل ارسال میشود و در نهایت مدیر مدرسه مجری فرامین بالا است؛ در این صورت بودجه از مرکز و ستاد تأمین میشود و تصمیمگیری و طرحها نیز در ستاد صورت میگیرد و ستاد و مرکز محور است و علامت این نوع کار اینگونه است که اگر ستاد یا ادارهکل در استانها تعطیل شود دلیلی برای ادامه فعالیت مدارس باقی نمیماند و تمام نظام از بین میرود اما حوزههای علمیه اینگونه نبوده است.
حوزههای علمیه بر محور مدرسه چرخیدهاند
حوزههای علمیه دستگاههایی بودهاند که بر محور مدرسه چرخیدهاند، به عنوان مثال در نظام تربیت پیامبر(ص)، پس از ایشان صحابه حضرت در زمینههای مختلف هرکدام یک مدرسه تشکیل دادند و آن مدرسه علمی و فکری محور بود و نسل به نسل شاگردانی تربیت میشدند.
در واقع نظام دینی ما از ابتدا بنا را بر این گذاشت که با شکلگیری شخصیتها خود بتواند یک مدرسه بزرگ شود و همه اینها به صورت هماهنگ در یک مدرسه و تدبیر بزرگتر، در واقع زمانی که شخصی مانند علامه در بغداد و نجف حوزه را تأسیس میکند این بدان معنا نیست که در دنیای اسلام و تشیع حوزه وجود نداشتهاست و دیگر مدارس نیز به شکل انتخابی خود را با این مدرسه هماهنگ میکنند.
مؤسس حوزه جهانی علامه حلی نیست بلکه ایشان حوزه نجف و بغداد را تأسیس کردهاند و مدارس دیگر نیز خود را این مدارس هماهنگ میکردند و حوزههای علمیه همواره اینگونه بودهاند که مدارس علمیه خود را با مدارس اصل هماهنگ میکردند.
مدرسه اصل نیز یک مدرسه و صف بسیار قوی بود که دیگران با آن هماهنگ میشدند و این وضع طبیعی ما است و زمانی که شوراهای مرکز برای ساماندهی مدارس شکل میگیرد، این مجموعههای مرکزی چه سیاستی باید داشتهباشند، آیا باید سیاستشان این باشد که ظرفیتهای مدارس را خالی کنند و توزیع قدرت و توزیع تصمیمگیریها اینگونه باشد که سیاستگذاران به مرکز مدیریت مجموعه اختیارات را بدهند و مجموعه مدیریت سرریز اختیارات خود را به استان و استان نیز سرریز اختیارات خود را به مدارس واگذار کند و این ستاد محوری است.
حوزه باید مدرسه محور باشد است و همه فعالیتها برای این است که آن شخصی که در مدرسه کار میکند بتواند به خوبی نقشهای خود را ایفا کند و مورد حمایت قرار گیرد و حتی اگر در آینده مدرسهای را تشکیل میدهیم باید به سرعت در سطح دیگر مدارس قرار دهیم تا کارآمدیهای خاص خود را داشته باشد.
تصمیمات با هماهنگی مدارس صورت گیرد
مدیر باید سهمی در تصمیمگیری داشتهباشد، تیم مدیریتی مدرسه سهمی در تصمیمسازی باید داشته باشند یعنی تصمیماتی که در مرکز نیز گرفته میشود باید با هماهنگی و مشورت آنها باشد.
برنامههایی که برای اجرا در نظر گرفته میشود باید برنامههایی باشد که در مدرسه و از مدرسه بجوشد و بعد از مدرسه نوبت به استان برسد و اگر ظرفیت در مدرسه اشباع شد و کاری در مدرسه بود که تنها هنگام هماهنگی با دیگر مدارس ممکن بود که اجرا بشود در این صورت است که استان برای هماهنگسازی مدارس اقدامات لازم را انجام دهد.
مرکز مدیریت نیز به همین صورت باید باشد، فعالیت برنامه و طرحی اجرا نمیکند مگر اینکه پایهاش در مدرسه گذاشتهباشد و استان نیز توان اجرا آن را نداشته باشد و به عنوان فعالیت در مرکز مورد توجه قرار گیرد نه اینکه در ابتدا فعالیتهای ملی و استانی و در نهایت نیز فعالیت مدارس تعریف بشود.
بنابراین مدرسه محوریی عبارت از این است که شما به جوششهای درون مدرسه توجه کنید، ریشه جوششها از مدارس باشد و طلاب فرصت پیدا کنند تا با فعالیتهای خود نقش اجتماعی خود را در مدرسه تأمین کنند.
مدرسه محوری میگوید که در ابتدا باید به ظرفییت مدارس توجه شود و ظرفیتهای مدارس اشباع شود، دغدغهها و مشکلات تیم مدیریتی مدارس را رفع نمود و به آنها فرصت داد تا بتوانند فعالیتهای فوقبرنامه داشتهباشند و نقشهای بایسته را در میان طلاب توزیع نمایند، از آنها حمایت کنند و دغدغهها را از بین ببرند، حتی برای ارتقای مهارتها ایشان تدبیر کنند و در نهایت بهگونهای مدرسه را سامان دهند که اگر روزی به هردلیل مدیریتهای استانی و یا مرکز مدیریت نبود، مدرسه بتواند به فعالیت خود بدون مشکل ادامه دهد.
مدرسه محوری، یعنی جوشش فعالیتها از مدارس
وقتی صحبت از مدرسه محوری به عنوان سیاست و راهبرد اساسی مطرح میشود، در ذیل آن انواع برنامهها و طرحها تدارک دیده میشود و قطعاً مراد ما از مدرسه محوری تفویض همه امور به مدارس نیست بلکه توجه به جوشش فعالیت از مدارس است.
مدرسهمحوری برای تضعیف تواناییهایی در تربیت نیست که بگوییم که از این پس به خودشان واگذار شده است و از این پس ما دیگر کاری نداریم و نظارت میکنیم بلکه مدرسه محوری یه این معناست که ما باید بدانیم خانه و کانون اصلی فعالیتهای ما مدرسه است و همه باید برای رساندن مدرسه به تواناییها و ایفا کردن نقش تربیتی فعال باشیم
کاری که ما باید انجام دهیم تفویض امور به مدارس نیست، بلکه کار ما این است که از ظرفیتهای قابل قبول تیم مدرسه و طلاب استفاده نماییم.
کارکنان مدارس باید تثبیت شوند و اگر کارکنان مدرسه و کارکنان آموزشی آن تثبیت نشوند و توان بالا نداشتهباشند با کارکنانی که بیایند و بروند نمیتوان یک برنامه هوشمندانه و رو به جلو و دارای چشمانداز را طراحی کرد.
به عنوان مثال اگر مدرسه علمیه سطح دو را تدریس میکند، قاعدتاً تیمی که این مدرسه را اداره میکند باید از نظر علمی حداقل یک رتبه علمی بالاتر از آن باشد و نمیتوان با تیم سطح دو مدرسه سطح دو را اداره نمود.
اولین کار این است که در حین کار به برنامه بورسیه را تنظیم کنیم و فرصت آموزش را فراهم کنیم تا این افراد در مدرسه سه تا چهار سال از نظر علمی نیز پیشرفت کنند.
حتماً باید به رفع نگرانیهای حقوقی فکر کنیم و باید برای تثبیت تیم آموزشی و مدیریت مدرسه چارهاندیشی نماییم و بعد از اینکه خیالمان راحت شد که اینها در حد قابل قبولی ارتقا پیدا کردهاند در این صورت اختیاراتی که ممکن باشد را به مدارس واگذار کنیم. این باید به عنوان یک پروژه تعقیب نماییم تا در چند فاز، واگذاری و تفویض اتفاق بیفتد در غیر اینصورت اگر براساس شعار مدرسه محوری بخواهیم اختیارات را تفویض کنیم رفتار نکوهیده و دور از تدبیری خواهد بود.
• تصمیمگیری در حوزههای علمیه خواهران بر اساس مطالعات و مشاهدات میدانی خواهد بود
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور با بیان اینکه تصمیمگیری و تصمیمسازی تفاوتهایی دارند، اظهار کرد: تصمیمسازی نیازمند نظر مشاوران و کارشناسان است و به چند مدل اجرا میشود که یکی از آنها این است که گروهی از نخبگان را جمعآوری و از پیشنهادات آنها استفاده کنیم، مدل بعدی تصمیمسازی استفاده از گروههای اندیشهورز به همراه نگاه و توجه به ظرفیت میدانی است که با این مدل میتوانیم ظرفیت حرکت مجموعه موردنظر خود را برآورد کنیم.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور ادامه داد: به عقیده بنده بهترین تصمیمگیری در حالی شکل میگیرد که مراحل تصمیمسازی در بدنه نیز شکلگرفته باشد و اگر بتوانیم در سطح ملی ایدههای خود را با همهکسانی که میتوانند ما را یاری دهند در میان بگذاریم، تصمیمگیریهای مناسبتری در سطح کشور خواهیم داشت.
وی عنوان کرد: بنده اولین کاری که پس از منصوب شدن بهعنوان مدیر حوزه علمیه خواهران انجام دادم این بود که برای فهم نظرات میدانی، در سطح میدان و مدارس علمیه خواهران این پرسش را مطرح کردم که اگر بهجای بنده بودید چه اموری را در اولویت خود قرار میدادید.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور افزود: پاسخهای زیادی از مدارس علمیه خواهران به ما ارسال شد و از اولین کارهای بنده مطالعه پیشنهادات میدانی بود که به استفاده از آنها، پشتوانهای از نیازها و آسیبهای موجود را برآورد کردم و در ادامه نیز از معاونتهای مربوطه تقاضا کردم تا از مجموعه نظرسنجیهای گذشته نیز استفاده کنم و مدیری باشم که بیشتر از آنکه سخن بگویم، بپرسم و بدانم که در حوزه علمیه خواهران چه میگذرد.
• 1397 سال رفع آسیبهای حوزههای علمیه خواهران است
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور تصریح کرد: بنده سال 1397 را برای حوزه علمیه خواهران سال رفع آسیبها نامگذاری کردم و تاکنون سعی کردم که آسیبها را بشناسم و در این راه از استانهای مختلف نیز بازدید به عمل آوردم تا بهصورت میدانی آسیبهای حوزههای علمیه خواهران را مشاهده کنم.
وی افزود: ما تصمیم گرفتیم سال ۹۷ سالی باشد که به امید خدا آسیبهای فعلی حوزههای علمیه خواهران مرتفع شود و این تصمیمگیری با استفاده از مطالعات گسترده صورت گرفت.
• کیفیت رفع آسیبهای حوزههای علمیه خواهران را با مدارس علمیه خواهران در میان میگذاریم
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور بابیان اینکه بنای ما بر این است که کیفیت رفع آسیبهای حوزههای علمیه خواهران را با مدارس علمیه خواهران در میان بگذاریم، اظهار کرد: بعد از ماه رمضان برنامهریزی خواهیم کرد که همایش مدیران حوزههای علمیه خواهران را با حضور همه مدیران برگزار کنیم تا کمیسیونهایی را درزمینهٔ آسیبهای حوزههای علمیه خواهران تشکیل دهیم و پسازآن برنامهها و طرحهایی را که رفع آسیبها را در برداشته باشد اجرایی کنیم.
• کار فرهنگی بسیار ظریف، دقیق و دوراندیشانه است
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور به بیان توضیحاتی در رابطه با دورنمای فرهنگی و تشریح آفتهای فرهنگی حوزههای علمیه خواهران و برنامههای خود در این زمینه پرداخت و عنوان کرد: فرهنگ به معنای این است که یک رسم، باور، ارزش و یا رفتار را نهادینه و به نسل بعد منتقل کنیم.
وی بابیان اینکه کار فرهنگی امر بسیار ظریف، دقیق و دوراندیشانهای است، تشریح کرد: کار فرهنگی همان تنها فعالیت تبلیغی و کار تعلیمی نیست و این دو تنها بخشی از فرهنگ و فرهنگسازی هستند.
• طلاب باید توانایی فرهنگسازی و تقابل بافرهنگهای غلط را داشته باشند
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور با اشاره به اینکه ما برای فرهنگسازی باید مراحل متعددی را طی کنیم، اظهار کرد: در این مسیر باید مؤلفههای اصلی در فرهنگسازی یا تقابل با یک فرهنگ را از قرآن بیاموزیم، ما باید عناصر فرهنگی و تبدیل کردن آنها به ارزش و تثبیت کردن و پایش و مراقبت از آنها را از قرآن استخراجکنیم و اگر کسی این قدرت را نداشته باشد توانایی فرهنگسازی را نخواهد داشت.
وی بابیان اینکه انتظار ما در عرصه فرهنگ از حوزههای علمیه خواهران بسیار بالا و درعینحال طبیعی است، عنوان کرد: انتظار ما این است که یک طلبه پس از تحصیل در حوزههای علمیه خواهران توانایی فرهنگسازی و تقابل بافرهنگهای غلط را داشته باشد و بداند که باید از چه روشهایی در این زمینه استفاده کند.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور ادامه داد: عرصه فرهنگ بسیار پیچیده، عمیق و سخت است و مجموعه تلاشهای حوزههای علمیه خواهران خادم بخش فرهنگ است.
وی تصریح کرد: مهمترین دغدغه ما در فرهنگسازی این است که طلاب بهخوبی بتوانند نقشهای فرهنگی خود را ایفا کنند و بتوانند همه عناصر موردنیاز را در بخش فرهنگی به کار بگیرند و در انتقال فرهنگ از نسلی به نسل دیگر موفق باشند.
• طلاب باید در موضوعات متفاوت فرهنگی متخصص شوند
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور ادامه داد: قدم اول برای این مسئله این است که طلبههای حوزههای علمیه خواهران تمرین مدیریت فرهنگی داشته باشند و یاد بگیرند که در موضوعات خاصی مانند فرهنگ عبادت، فرهنگ تهذیب، فرهنگ مطالعه و سایر خردهفرهنگها متخصص شوند.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور اظهار کرد: یکی از انتظارات ما از طرح مدرسه محوری این است که خواهران طلبه ما گروههای خودجوشی را تشکیل بدهند که هرکدام از آنها بخش خاصی از موضوعات فرهنگی را مدنظر خود قرار دهد و در آن زمینه متخصص شوند، این موجب میشود تا طلاب نقش تأثیرگذار اجتماعی داشته باشند.
وی افزود: فعالیتهای فرهنگی باید از سلسله آموزشهای سراسری در کل کشور به خرده فعالیتهای موزاییکی تبدیل بشود و خواهران طلبه بتوانند مهارتهایی به دست بیاورند و با این مهارتها بتوانند در آینده در عرصه فعالیتهای فرهنگی کلان و در اجتماع وارد شوند.
• ضرورت وجود تعریف اجمالی روشن از ساختار فرهنگی حوزه علمیه خواهران
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور با اشاره بهضرورت وجود تعریف اجمالی روشن از ساختار فرهنگی حوزه علمیه خواهران، خاطرنشان کرد: باید یک تعریف اجمالی روشن از نحوه فعالیتهای فرهنگی توسط معاونت فرهنگی داده شود تا مخاطبین ما بدانند ما به دنبال چه ساختار فرهنگی هستیم، این مسئله اهمیتها، اولویتها و برنامههای ما را هدفمند میکند و اگر معاونتها و بنده بتوانیم در این امر موفق باشیم کار بزرگی را انجام دادهایم.
وی تشریح کرد: ما در عرصه فرهنگی باید مجموعه انتظارات و اهداف خود را تعریف کنیم و به آنها برسیم، البته این انتظارات نه باید بهقدری بالا باشند که تبدیل به آرمان دستنیافتنی شوند، و نه به فعالیتهایی بیهدف تبدیل شود.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور افزود: ما باید بتوانیم تعریفی ارائه دهیم که روشن شود در دوره ۷ ساله برای طلاب چه مهارتها و آموزههایی به طلاب ارائه میشود و این فرایند باید چه بازدهی باید داشته باشد.
وی تصریح کرد: بنده در پیام عید خود به طراحی نظام جامع اشاره کردم و گفتم که مجموعه آموزش پژوهش و تربیت حوزههای علمیه خواهران باید در همآمیخته شوند و هر طلبه باید بداند که در سالهای اولیه خود لازم است به چه حد و مرحلهای در عرصه فرهنگی برسد و برای رسیدن به این امر داشتن یک تعریف اجمالی برای بخش فرهنگ الزامی است.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور در رابطه با برنامه حوزه خواهران در عرصه پژوهش بیان کرد: پژوهش به معنای یک فعالیت عمیق شناسایی است و بر پایه سؤال شکل میگیرد و تا کسی ذهن پرسوالی نداشته باشد، نمیتواند در پژوهش موفق شود.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور تشریح کرد: درواقع پژوهشگر پاسخگوی سؤالات نیست، بلکه پژوهشگر در حقیقت یک پرسشگر دقیق است که با ذهنی پرسوال به دنبال پاسخ سؤالات خود است و ما نیز باید برای موفقیت در بخش پژوهش، طلاب را به افرادی با ذهن پرسشگر تبدیل کنیم.
وی ادامه داد: باید استادان حوزه برای طلاب زمانی را فراهم کنند که طلاب ابهامات و بخشها و شاخههای متفاوت و ناگفته دروس را مورد پرسش قرار دهند و اگر این اتفاق بیافتد شروع خوبی در امر پژوهش انجام دادهایم.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور بابیان اینکه بنده پژوهشگر را در وهله اول یک پرسشگر میدانم، اظهار کرد: تربیت طلاب با ذهنیتی پرسشگر لازمههایی دارد و یکی از آنها این است که متون ما به حدی باشد که فرصت پرسشگری برای طلاب وجود داشته باشد که برنامهها در این زمینه کم کردن حجم متون و دروس است.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور ادامه داد: اگر در نظام آموزشی فرصت برای تفکر و طرح نقطه خلأهای دروس ایجاد شود، ذهنهای پرسشگری تحویل حوزههای خواهران خواهیم داد.
وی بابیان اینکه برای اینکه بفهمیم طلاب ما اذهان پرسشگری دارند باید به فعال بودن آنها در کتابخانه بنگریم، عنوان کرد: اگر ذهن دانشآموختگان ما به دنبال حل پرسشهای علمی خارج از متن دروس باشند میفهمیم که نظام آموزشی ما موفق بوده است.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور تصریح کرد: ذهن پرسشگر آرام ندارد و دائماً به دنبال طرح پرسش و حل آن است و لذت بسیار زیادی را از حل مسائل و پرسشهای خود میبرد.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور افزود: به نظر بنده برای اینکه پژوهش در سطح مدارس علمیه خواهران گسترش پیدا کند باید مجال پرسشگری گسترده شود و برای این امر باید اولاً متون درسی اصلاح شوند و دوما استادان شجاعانه مجال طرح سؤال را به طلاب بدهند.
وی بیان کرد: راه دیگر برای تشویق طلاب به پرسشگری و پژوهش این است که برخی امتیازات آموزشی را برای کسانی در نظر بگیریم که به دنبال مسائل پژوهشی فراتر از متن درس هستند و بخش دیگری از این امتیاز را به کسانی بدهیم که بتوانند ارائه علمی در کلاس داشته باشند و در مواجهه پرسشهای طلاب و استاد قرار بگیرند.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور ادامه داد: اگر این چند مؤلفه رعایت شوند، بهطور طبیعی طلاب پژوهشگر و پرسشگر تربیت میشوند و استعدادهای پژوهشی بروز شکوفا میشوند.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور خاطرنشان کرد: پژوهش باید در نظام آموزشی بهگونهای شکل بگیرد که از دل آن پژوهشگر تربیت شود و تنها در نظر گرفتن ساعاتی برای پژوهش طلاب در مدارس دردی را دوا نمیکند.
وی تأکید کرد: الحمدالله در حوزههای علمیه خواهران ازنظر میزان پژوهش و پیشرفت در عرصه پژوهشی در نقطه ارزشمندی قرار داریم و بخش پژوهش حوزههای علمیه تاکنون بسیار افتخارآفرین بوده است.
• ساماندهی پژوهش حرفهای و تخصصی پس از دوره عمومی حوزههای علمیه خواهران
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور اظهار کرد: بعدازاینکه در دوره عمومی حوزه علمیه خواهران مسئله پژوهش و پرسشگری سامان گرفت، باید به سمت پژوهش حرفهای و تخصصی پیش برویم که بسیار حائز اهمیت است.
وی با اشاره به اینکه حوزه علمیه خواهران باید بتواند دستگاههای پژوهشی پشتیبان را شکل بدهد، بیان کرد: ما به مراکز پژوهشی، مجلات علمی پژوهشی و مجلات علمی ترویجی نیاز داریم و باید به طلاب برای حضور در عرصههای پژوهشی میدان بدهیم.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور افزود: ظرفیتهای ارزشمندی مانند مرکز تحقیقات زن و خانواده وجود دارند که مجموعه باارزشی زیر نظر حوزههای علمیه خواهران است، اما ارتباطات میان دانشآموختگان سطح سه و چهار حوزههای علمیه خواهران و این مرکز وضع مطلوبی ندارد.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور ادامه داد: حتی وجود مرکز تحقیقات زن و خانواده در مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران میتواند در بخشهای مختلف فرهنگی و پژوهشی تأثیر بسیار مناسبی داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: عدم وجود ارتباط میان این دو مرکز نشاندهنده این است که ازنظر حرفهای در امر پژوهش ساماندهی خوبی برای پژوهشگران خود نداشتیم و باید این ارتباطات میان معاونت پژوهش و مرکز تحقیقات زن و خانواده بیشتر شود، زیرا فرصتهای خوبی برای دانشآموختگان و پژوهشگران حوزه خواهران در این مرکز وجود دارد.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور بابیان اینکه ما در بسیاری از عرصهها میتوانیم خواهران طلبه را به مراکز پژوهشی معرفی کنیم، عنوان کرد: ما نمیتوانیم پژوهشگران را تنها در فضای بستهای نگهداریم، بلکه پژوهشگر باید همواره در میدان باشد.
• حوزههای علمیه خواهران باید نقش مرجعیت حوزه دین برای بانوان را ایفا کنند
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور به تشریح چشمانداز حوزههای علمیه خواهران پرداخت و بیان کرد: چشمانداز حوزه علمیه خواهران باید توضیح دهد که این مرکز باید ازنظر تربیتی آموزشی و فرهنگی به چه مرحلهای برسد.
وی عنوان کرد: به نظر بنده باید حوزههای علمیه خواهران به حدی برسند که نقش مرجعیت حوزه دین برای بانوان و نهادهای مطالعه کننده درزمینهٔ بانوان را ایفا کنند.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور تأکید کرد: ما باید حتماً این چشمانداز را ببینیم و در آینده نهچندان دوری به آن برسیم که البته برای این امر باید اتفاقات زیادی صورت گیرد که یکی از آنها مشخص کردن حوزه فعالیت و حضور حوزههای علمیه خواهران است.
وی تشریح کرد: ما باید درختواره دانشهای خود را درراه مرجعیت دینی امور بانوان طراحی کنیم و رشتههای مناسب با این مسئله را موردتوجه قرار دهیم، ما اگر بتوانیم ۲۰ رشته را درزمینهٔ بانوان طراحی کنیم و این رشتهها در زمینههایی باشند که مراکز دیگر کمتر به آن توجه داشته باشند، میتوانیم دررسیدن به این مرجعیت موفق باشیم.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور عنوان کرد: مرجعیت دینی حاصل دوراندیشی و بهگزینی و پیدا کردن میدانهای منحصربهفرد حوزه علمیه خواهران است و اگر نتوانیم این نقاط ویژه را پیدا کنیم، تنها مسیر حوزههای علمیه برادران را طی کردهایم.
وی اظهار کرد: اگر تمام دوره فقه با نگاهی زنانه تحلیل شود، مسائل و نقاط کور زیادی وجود دارد که باید حل شوند و این وظیفه حوزه علمیه خواهران است، همچنین مسائل تربیتی فرزندان نیز از اموری است که حوزههای خواهران عهدهدار آن هستند.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور به بیان توضیحاتی درزمینهٔ آموزش حوزههای علمیه خواهران پرداخت و بیان کرد: ممکن است برخی از بانوان نتوانند فرصت تحصیل، تحقیقات و مطالعه تخصصی را داشته باشند، اما برخی از خواهران طلبه ازنظر خانوادگی و شخصی استعداد و فرصت کافی را برای حضور در عرصه علوم تخصصی را دارند که ما باید آنها را یاری کنیم.
وی اظهار کرد: ما پیش از اینکه بخواهیم بخش آموزش را توسعه بدهیم، باید سازوکارها و شیوههای عمل در آموزش، رابطه میان تحصیل و مسائل جانبی مانند ازدواج و فرزند آوری و انبوهی از این مسائل را طرح کنیم.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور تشریح کرد: ما به معاونت آموزش دستور دادیم که کارگروهی تشکیل داده و حدود پانزده آسیب که درراه تحصیل خواهران طلبه وجود دارد را بررسی کرده و راهحلهایی برای آنها طرح کند.
• نظام آموزشی حوزههای علمیه خواهران باید شاداب باشد
وی بابیان اینکه ما باید فضا را برای یک نظام آموزشی شاداب فراهم کنیم، افزود: در بخشنامهای که اخیراً به مدارس ارسال شد، اعلام کردیم که ما در حوزههای علمیه خواهران تنها ۱۹۰ واحد آموزشی داریم و این ۱۹۰ واحد ظرفیتی برای همه معاونتهای آموزش، پژوهش و فرهنگی است و در همین ساعات باید همه امور موردنظر خود را انجام دهیم.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور بابیان اینکه نظام آموزشی نباید مطول و خستهکننده باشد، گفت: حجم کتابهای درسی حوزههای علمیه خواهران بسیار بالا است و باید اصلاح شود.
• تنها 190 واحد درسی باید در مدارس علمیه خواهران تدریس شود
وی عنوان کرد: حجم آموزش مدارس علمیه خواهران ۱۹۰ واحد است که در حقیقت با در نظر گرفتن ساعات فرهنگی و پژوهش به ۲۵۰ واحد تبدیلشده است و باید اصلاح شود؛ این ۱۹۰ واحد آموزشی باید شامل امور پژوهشی فرهنگی شود و حتی اگر بتوانیم باید مباحثه را نیز در این ساعات بگنجانیم؛ ما حتی باید برای شادابسازی فضای مدرسه بخشی از ساعتها را به ورزش اختصاص بدهیم.
حجتالاسلاموالمسلمین بهجتپور تأکید کرد: ما نمیتوانیم بانوانی را تربیت کنیم که نسبت به شادابی بیتفاوت هستند و نباید نظام آموزشی و تربیتی ما خودش را نسبت به این امور بیتفاوت بداند.
وی خاطرنشان کرد: این تصور که حوزه علمیه تنها باید به دنبال علم و معرفت و گریه و اشک و غم باشد باید اصلاح شود و بانوان ما در کنار این امور باید شادابترین افراد باشند که بتوانند مدل و الگوی مومن واقعی را به نمایش بگذارند و مصداق روایت «المومن حزنه فی قلبه و بشره فی وجهه》باشند.